ေရာမဂဏန္း

ေရ႔ာမဂဏန္းတြင္ မူတည္ဂဏန္း (၇)လံုးသာရွိသည္။

I      သည္       ၁ ဂဏန္း
X     သည္       ၁၀ ဂဏန္း
C     သည္       ၁၀၀ ဂဏန္း
M    သည္       ၁၀၀၀ ဂဏန္း
V     သည္             ၅ ဂဏန္း
L     သည္            ၅၀ ဂဏန္း
D     သည္          ၅၀၀ ဂဏန္း  တို႔ျဖစ္ၾကသည္။
         ေရာမဂဏန္းကိုေရးရာတြင္ တန္ဖိုးႀကီးေသာ ဂဏန္း၏ ညာဘက္သို႔ တန္ဖိုးငယ္ေသာ ဂဏန္းကပ္လွ်င္ ေပါင္းရသည္။ ဘယ္ဘက္သို႔ တန္ဖိုးငယ္ေသာဂဏန္းကပ္လွ်င္ ႏုတ္ရသည္။
I      = ၁
II     = ၂
III    = ၃
IV    = ၄
V     = ၅
VI    = ၆
VII   = ၇
VIII  = ၈
IX    = ၉
X     = ၁၀
XI    = ၁၁
XV  = ၁၅
XX  = ၂၀
           ထိုဂဏန္းသေကၤတမ်ားကို ေရးရာတြင္ သံုးႀကိမ္ထက္ ပို၍မသံုးၾကေပ။ ဥပမာ ၄၀ ကို XXXX ဟု မေရးၾကေပ။ ၁၀ ဂဏန္းျဖစ္ေသာ X  ႏွင့္ ၅၀  ဂဏန္းျဖစ္ေသာ L  ကိုေပါင္းကာ XL ဟုသာ ေရးသည္။ LX  ဟုေရးပါက ၆၀ ျဖစ္ေပသည္။
LX        = ၆၀
LXX     = ၇၀
LXXX  = ၈၀
XC      = ၉၀
C        = ၁၀၀
CC     = ၂၀၀
CCC  = ၃၀၀
CD    = ၄၀၀
D      = ၅၀၀
DC   = ၆၀၀
DCC  = ၇၀၀
DCCC  = ၈၀၀
CM     = ၉၀၀
M      = ၁၀၀၀
        အစြန္းထြက္ ဂဏန္းႀကီးမ်ားကို ဥပမာ ေဖာ္ျပရလွ်င္
၂၆၃၅ ကို ေရးမည္ဆိုပါက
၂၀၀၀  =  MM
  ၆၀၀   = DC
     ၃၀   = XXX
        ၅  = V
        ထို႔ေၾကာင့္ ၂၆၃၅  ကို ေရးမည္ဆိုပါက MMDCXXXV ဟုေရးရပါမည္။
        ထို႔ျပင္ ေရာမဂဏန္းကို ဖတ္ဆိုပံုကို သာဓက ျပပါမည္။ ဥပမာ XLVI  ကိုဖတ္မည္ ဆိုပါက
XL   = ၄၀
VI    = ၆
XLVI   ကို  ၄၆  ဟုဖတ္ရေပမည္။
       CCCLIX  ကိုဖတ္ရာတြင္လည္း
CCC     =  ၃၀၀
L          =  ၅၀
IX        =  ၉
ထို႔ေၾကာင့္ CCCLIX  ကို ၃၅၉ ဟုဖတ္ရမည္ျဖစ္သည္။
         က်န္ေသာဂဏန္းမ်ားကို ေဖာ္ျပပါနည္းအတိုင္း ေရးႏိုင္ဖတ္ႏိုင္ပါလိမ့္မည္။ ဗဟုသုတအလို႔ငွာ ေဖာ္ျပလိုက္ပါသည္။
(ကိုးကား မေသာင္းေရႊ၏ သခၤ်ာအေျခခံ နိယာမလကၤာမ်ားစာအုပ္)

Credit Shwe Aein Si
( ၿငိမ္းခ်မ္း)