ကေလးႏွင့္ ေမာ္လိုက္ၾကားက သမိုင္းဝင္ ရဟႏၱာလက္ေဆးကန္။
ေယာဇနတိုင္း အရိမညၿမိဳ႕ႏွင့္ ႏြယ္ပတ္ၿမိဳ႕ (ယခု ရာဇၿဂိဳဟ္ရြာေနရာ)တို႔ကို အစစြာဦး တည္ေထာင္ေပေသာ အဇာတသတ္မင္း၏ အမ်ဳိးအႏြယ္ ဇလာမိကသည္ အဖသတ္အမ်ဳိးဟူ၍ ရာဇၿဂိဳဟ္ျပည္သူႏွင့္ မႉးမတ္မ်ားက ႏွင္ထုတ္လိုက္ၾကသျဖင့္ မူလအရပ္ မဇၩိမေဒသမွ ကေလးလြင္ျပင္သို႔ ထြက္ေျပးလာစဥ္က ရဟႏၱာ မေထရ္ႀကီးမ်ားကို ပင့္ေဆာင္လာခဲ့ေသာ ဟူ၏။ ထိုရဟႏၱမေထရ္ႀကီးမ်ားသည္ ကေလးႏွင့္ ေမာ္လိုက္ၾကား ေတာင္႐ိုးေပၚ႐ွိ သဘာဝေရကန္ႀကီး အနီးတြင္ သီတင္းသံုးခဲ့ၾကၿပီး အဓိ႒ာန္ေတာ္မူခဲ့သတတ္။ ထိုေခတ္အခါကား သုနာပရႏၱတိုင္း ရေသ့ျပည္၌ စူဠသမၻဝမင္း လက္ထက္တည္း။
ပုဂံေခတ္ေရာက္ေသာ္ အနိ႐ုဒၶ၏ေျမး ေပါကၠန္ဘုရင္ အေလာင္းစည္သူ ဤအရပ္သို႔ တိုင္းခန္းလွည့္လည္စဥ္ ႏြယ္ပတ္ကို ရာဇၿဂိဳဟ္၊ ဇလာမိကမင္းႀကီး ေျပာင္းခဲ့စဥ္ ပင့္ေဆာင္ခဲ့ေသာ ရဟႏၱာႀကီးမ်ား သီတင္းသံုးစဥ္က အဓိ႒ာန္ေတာ္မူခဲ့ေသာ ေရကန္ကို လက္ေဆးကန္ဟု အသီးသီးသမုတ္ေတာ္မူသည္။
ဆိုခဲ့ပါ သမိုင္းအရ "ရဟႏၱာ လက္ေဆးကန္"သည္ အေလာင္းစည္သူ သမုတ္ခဲ့ေသာ အမည္ဟု မွတ္ရန္႐ွိ၏။ ထိုကန္သည္ ကေလး-တမူး လမ္းမေပၚ႐ွိ ရန္မ်ဳိးေအာင္ရြာ၏ ေျမာက္ဘက္ ဘုန္း သစ္ေတာႀကိဳးဝိုင္း လမ္းခြဲအတိုင္း အေ႐ွ႕ေျမာက္ယြန္းယြန္းသို႔ လိုက္သြားရ၏။ ကံေအာင္ရြာကို ျဖတ္ၿပီး ေတာင္႐ိုးေပၚသို႔ တက္ရ၏။ ကေလး-တမူး လမ္းမႏွင့္ ၁၆ မိုင္မ်ွ ေဝးေၾကာင္း သိရ၏။ ထိုကန္ တည္႐ွိရာ ေတာင္႐ိုးထိပ္မွသည္ အေ႐ွ႕ဘက္ ေမာ္လိုက္ၿမိဳ႕သို႔လည္း ၁၉ မိုင္မ်ွသာ ေဝးေတာ့သည္ဟူ၏။ ထိုလက္ေဆးကန္သည္ပင္လ်ွင္ ေမာ္လိုက္ခ႐ိုင္အတြင္း ပါဝင္သည္ဟု ဆို၏။ ေမာင္ဝင္းၿငိမ္း(စစ္ကိုင္း)ကမူ ေမာ္လိုက္ႏွင့္ ၁၀ မိုင္ကြာသည္ဟု ေဖာ္ျပသည္။
ပါးစပ္ရာဇဝင္ အဆို႐ွိသည္မွာ ထိုကန္ပတ္လည္တြင္ သစ္ပင္ႀကီးငယ္တို႔ ႐ွိေပျငား တစ္ရြက္မ်ွ ကန္ထဲမက်ျခင္း၊ နံနက္ညေနတို႔တြင္ ေက်းငွက္တို႔ လာေရာက္၍ သစ္ရြက္ေႂကြမ်ား ကိုက္ခ်ီသန္႔႐ွင္းေပးျခင္း၊ ကန္ထဲဆင္း ေရခ်ဳိးျခင္း စသည္တို႔ျပဳလ်ွင္ ဒုကၡေရာက္ရတတ္ျခင္း၊ ကန္မွေရကို ခပ္ယူ၍ ခ်ဳိးရပါက လန္းဆန္းအားျပည့္လာျခင္း စသည္ျဖင့္ စြဲလမ္းယံုၾကည္ၾကေပသည္။
ဤသို႔ ပါးစပ္ရာဇဝင္အဆို ႐ွိခဲ့ေပသည့္ ထိုကန္သို႔ လူသူအေရာက္အေပါက္ မ်ားလာသည္မွာ ၄၊ ၅ ႏွစ္မ်ွသာ ႐ွိေပေသးသည္။ တရားဝင္ေရာ တရားမဝင္ပါ သစ္ထုတ္လုပ္ေရး တြင္က်ယ္လာမႈေၾကာင့္ ေတာင္ေျခမွ ေတာင္ထိပ္အထိ ကြန္ကရစ္လမ္း ခင္းလိုက္သည္တြင္ ထိုကန္သို႔လည္း သြားရလာရ လြယ္ကူသြားေတာ့သည္။ သို႔ႏွင့္ ကန္၏ ေက်ာ္ေစာသတင္းမွာလည္း ေဝးနီးပ်ံ႕ႏွံ႔သြားေတာ့သည္။ သစ္ခိုးမ်ား၏ ဘန္းျပဟုလည္း ဆိုႏိုင္ေကာင္းအံ့ေလာ မသိ။ ကန္ေပါင္တစ္ေနရာတြင္ ေတာမီးေလာင္ဟန္ ပံုဖ်က္ထားေသာ သစ္စက္လုပ္ကြက္ တစ္ခုကိုပင္ ေတြ႔ခဲ့ရေသးသည္။
ျမကြၽန္းသာေက်ာင္းတြင္ သီတင္းသံုးေသာ ရဟန္းတစ္ပါး၏ ေျပာျပခ်က္မွာ ဤသို႔ျဖစ္သည္။ ေက်းငွက္တို႔ လာေရာက္သည္မွာ ပံုမွန္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ သို႔ေသာ္ သစ္ရြက္တို႔ ကိုက္ခ်ီပ်ံသည္ကို မေတြ႔မျမင္ဖူးေၾကာင္း၊ သူ႔အထင္ ကန္၏ အလယ္တြင္ တြန္းကန္အား တစ္ခုခု ႐ွိမည္ထင္ေၾကာင္း၊ စမ္းတြင္းမ်ား စမ္းထြက္သည့္ေနရာမွ ေရတဖြားဖြား မႈတ္ထုတ္သလို ႐ွိႏိုင္ေၾကာင္း၊ အကယ္၍ ယင္းသို႔ မ႐ွိလ်ွင္ ေရခမ္းသြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ကန္ထဲဆင္းခ်ဳိး၍ ဒုကၡေရာက္သည္ကိုေတာ့ ကိုယ္တိုင္ျမင္ဖူးေၾကာင္း၊ ကန္ထဲေရဆင္းခ်ဳိးၿပီးအျပန္ လမ္းေပၚတင္ ကားေမွာက္ရာ ပြဲခ်င္းၿပီး ေသသူေသ ဒဏ္ရာရသူရၾကေၾကာင္း၊ ေရခ်ဳိးသူမွာ ပြဲခ်င္းၿပီးထဲ ပါသြားေၾကာင္း၊ ယခင္က လမ္းပန္းမေကာင္းသျဖင့္ မိုးကေလး ညိဳလာလ်ွင္ ေတာင္ေအာက္ဆင္းေျပးၾကရေၾကာင္း၊ မေျပးလ်ွင္ အေပၚေနသူ ေအာက္ဆင္းမရေတာ့ေၾကာင္း စသည္ျဖစ္သည္။
ပါးစပ္ရာဇဝင္ကို ထားဘိဦး၊ အဆိုပါရဟန္း၏ ထြက္ဆိုခ်က္အရ ေက်းငွက္မ်ား လာေရာက္သည္မွာ ဤေတာင္ေၾကာဝန္းက်င္တြင္ ေရ႐ွားသျဖင့္ ေရေသာက္ရန္လာျခင္းပင္ ျဖစ္တန္ရာ၏။ ေတာင္ထိပ္ကန္အျဖစ္ ေရမခမ္းျခင္း၊ သစ္ရြက္စသည္ မေတြ႔ရျခင္းမွာ စမ္းေၾကာကဲ့သို႔ေသာ မႈတ္အားတစ္ခုခုေၾကာင့္ ျဖစ္ႏိုင္သလို မီးေတာင္ေဟာင္း အေပါက္ဝမ်ား ျဖစ္ေလမလား ေတြးစရာလည္း ျဖစ္သည္။ ဘူမိေလ့လာေရးသမားမ်ား ေက်ာက္ဆည္ဝန္းက်င္ မသြားဘဲ လက္ေဆးကန္သို႔ သြားေရာက္ေလ့လာဖို႔ ေကာင္းသည္။ တစ္ခါက အေလာင္းေတာ္ကႆပ ဂူႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ ဓမၼကထိက တစ္ပါးႏွင့္ အခ်ဳိပြဲဝိုင္းတြင္ စကားစပ္မိရာ အဆိုပါဂူေပါက္အၾကားသို႔ ေငြစကၠဴထည့္လိုက္လ်ွင္ ေငြသည္ အထဲသို႔ အလိုလို ဝင္သြားေၾကာင္း ေျပာရာ၊ မိမိက အထဲက ေလကစုပ္ယူလို႔ျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္း တံု႔ျပန္သည္တြင္ အျခားရဟန္းမ်ား ရယ္ေမာၾကေသာ္လည္း ဓမၼကထိကျဖစ္သူက မရယ္ဘဲ ေလစုပ္သည္မွာ ျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္း၊ ဂူတြင္းႏွင့္ ဂူျပင္ ေလဖိအားမတူေၾကာင္း၊ ေလဖိအားဟူသည္ မ်ားရာမွ နည္းရာသို႔ စီးဝင္ေလ့႐ွိေၾကာင္း ႐ွင္းလင္းသည္ကို မွတ္မိသည္။
ပါးစပ္ရာဇဝင္ကို အေလးထားသည္ျဖစ္ေစ၊ အေလးမထားသည္ျဖစ္ေစ သမိုင္းဝင္ လက္ေဆးကန္သည္ သြားေရာက္လည္ပတ္သင့္ေသာ ေနရာတစ္ခု ျဖစ္ေပသည္။ ေတာအေရ ေတာင္အေရးႏွင့္ ေက်းငွက္သာရကာတို႔၏ ဘာသာဘာဝ ေအာ္ျမည္တြန္က်ဴးသံကို နားဆင္ရင္း ေအးခ်မ္းတိတ္ဆိတ္မႈ သႏၱရသကို ခံစားခ်င္လို္႔ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ကေလးႏွင့္ ေမာ္လိုက္ၾကား သစ္ခိုးထုတ္မႈအေျခအေနကို ေစ့ငုေထာက္လွမ္းခ်င္လို႔ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ေတာင္ထိပ္ေပၚတြင္ ခမ္းေျခာက္မသြားေသာ သဘာဝေရကန္၏ ဘူမိသေဘာကို ေစာေၾကာခ်င္လို႔ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ေျဖာင့္စင္းျမင့္သြန္းတဲ့ သေျပကညင္ပင္တို႔ကို တအံ့တဩ ေငးေမာၿပီး လက္ေဆးကန္ဇရက္႐ိုးကို ခ်ဳိးယူၿပီး အိမ္ျပန္လက္ေဆာင္ သယ္ယူ ခ်က္ျပဳတ္ေရာင္းစားခ်င္လို႔ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ အိမ္က သားသမီးႏွင့္ မယားႀကီးကို စြန္႔ကာ စိပ္ပုတီးႏွင့္ ရိပ္ႀကီးခို၍ နိကၡပါရမီ ျဖည့္ခ်င္လို႔ပဲျဖစ္ျဖစ္ ကေလးၿမိဳ႕ အေ႐ွ႕ေျမာက္ယြန္းယြန္းက သဘာဝအေလ်ာက္ ေပၚေပါက္ေနေသာ "ရဟႏၱာလက္ေဆးကန္"သို႔ တစ္ခါတစ္ေခါက္ေတာ့ျဖင့္ မေရာက္ေရာက္ေအာင္ သြားေရာက္လည္ပတ္သင့္ပါေၾကာင္း ေမတၱာေလာင္း၍ နတ္လမ္းၫႊန္အပ္ပါသည္။ အဲ ကားျဖင့္သြားလ်ွင္ ကားႏုႏု ဒ႐ိုင္ဘာႏုႏုျဖင့္ မသြားၾကပါရန္ ကိုယ္ေတြ႔ႏွင့္ယွဥ္၍ သတိေပးအပ္ပါသဗ်ား။ ။
ကိုး-
အ႐ွင္ပဒုမ၊ ကာေလးၿမိဳ႕သမိုင္း။
ေမာင္ဝင္းၿငိမ္း စစ္ကိုင္း၊ ဆန္းသစ္လာသည့္ ေသြးခ်င္းတို႔၏ကေဘာ္။
ဓီရာလင္း။
03052016
