ဘူး - ေနဝင္းျမင့္
* * *
(၁)
ေန႔လယ္ေန႔ခင္း ‘ေဟာဒီက မုန္႔လက္ေဆာင္း’ ဆိုတဲ့ အသံစူးစူး အေနာက္ပိုင္းက ေအာ္သံၾကားတာနဲ႔ အရီး မမည္းက်ဳတ္ တလႈပ္လႈပ္နဲ႔ ေရာက္လာတတ္ၿပီး ခံုတန္းရွည္ေလးေပၚ ထိုင္မိတာနဲ႔ ေခါင္းက တဘက္ဆြဲခ်ၿပီး ေဟာဟဲလိုက္ေနလိုက္တာ အၾကာႀကီး။ သူ ေရာက္လာတာနဲ႔ မုန္႔လက္ေဆာင္းသည္ မျမစိန္ အိမ္ဝိုင္းေရွ႕ ေရာက္လာတာနဲ႔က အေနေတာ္ ျဖစ္ေနတတ္တယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္က ေန႔ခင္းႀကီး ႏွစ္ခ်က္ထိုးေလာက္ဆိုရင္ မုန္႔လက္ေဆာင္းသည္ ေရာက္လာတတ္တယ္။ အိမ္ေရွ႕တာလမ္းေပၚက ‘ေသာက္ၾကဦးမလား မခင္လွတို႔၊ မျမခင္တုိ႔’ လို႔ မုန္႔လက္ေဆာင္းသည္က သံရွည္ႀကီးနဲ႔ လွမ္းေမးရင္ပဲ အေမက ‘လာဦးေဟ့’ လို႔ ေခၚရေရာ။ တကယ္ေတာ့ အေမက သူေသာက္ခ်င္လို႔ မဟုတ္ဘူး။ သူ႔ဟာသူ ဘယ္တုန္းကမွ ေခၚဖူးတာမဟုတ္ဘူး။
ကၽြန္ေတာ္တို႔ ကေလးေတြကို တိုက္ခ်င္လွလို႔လည္း မဟုတ္ဘူး။ အရီး မမည္းက်ဳတ္ႀကီးကို တိုက္ခ်င္လို႔။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ကေတာ့ ဘယ္သူ႔တိုက္ခ်င္တာပဲျဖစ္ျုဖစ္ေလ ေသာက္ရေတာ့မွာ ေသခ်ာေနတာကိုး။ အရီး မမည္းက်ဳတ္ကိုပဲ ေမွ်ာ္တယ္။ တစ္ခါတေလ ေန႔ခင္း အိပ္ေပ်ာ္သြားလို႔ျဖစ္ေစ၊ ေနမေကာင္းလို႔ျဖစ္ေစ အရီး မမည္းက်ဳတ္ႀကိး မလာျဖစ္ရင္ မုန္႔လက္ေဆာင္းသည္က ဘယ္ေလာက္ေအာ္ေနေန၊ ေခၚေနေန အေမက အေရးေတာင္မလုပ္ဘူး။ ဒီေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ကလည္း ဒီအဘြားႀကီးလာပါေစလို႔ မုန္႔လက္ေဆာင္းသည္ အသံၾကားတာနဲ႔ ေမွ်ာ္လည္းေမွ်ာ္၊ ဆုလည္းေတာင္းေပါ့။ ပထမေတာ့ မုန္႔လက္ေဆာင္းသည္လာတိုင္း အရီး မမည္းက်ဳတ္ႀကီးကို ေခၚေခၚတိုက္ေနတာ ခင္လို႔မင္လို႔ ေအာက္ေမ့တာ။ သက္ႀကီးဝါႀကီးမို႔လို႔ ထင္တာ။ ေနာက္ေတာ့ ဘယ္ကဟုတ္ရမွာလဲ။ အရီး မမည္းက်ဳတ္ကို ေၾကာက္လို႔တဲ့။ ဘူးသြင္းလိုက္မွာ စိုးလို႔တဲ့။ ျပဳစားလိုက္မွာ စိုးလို႔တဲ့။ အရီး မမည္းက်ဳတ္ႀကီးက စုန္းမႀကီးတဲ့။
ဒါေတာင္ ဒီစကားကို အေမက ေျပာရဲတာမဟုတ္ဘူး။ ေဒၚေလးေယာက္်ား ဦးေလးခင္က အရက္ကေလး တေထြေထြနဲ႔ ေျပာလို႔ သိရတာ။
“မင္းအေမနဲ႔ မင္းေဒၚေလးက ဒီစုန္းမႀကီးကို ေၾကာက္ေနရတာကြ၊ ေန႔တိုင္း မုန္႔လက္ေဆာင္း ေခၚတိုက္ရတာနဲ႔၊ ထမင္းဟင္းေပးရတာနဲ႔၊ လက္ဖက္ဝယ္ေပးရတာနဲ႔၊ ပဲေလး ႏွမ္းေလး ေပးရတာနဲ႔” တဲ့။
ကၽြန္ေတာ္က ညဘက္ အေမ့ကိုေမးေတာ့ အေမက အေမးေတာင္ မခံဘူး။ မ်က္လံုး မ်က္ဆန္ေတြျပဴးလို႔၊ မ်က္စိမ်က္ႏွာေတြ ပ်က္လို႔။ “ဟဲ့ … ေရႊစကား ေရႊနားနဲ႔ၾကားပါေစ၊ ေငြစကား ေငြနားနဲ႔ ၾကားပါေစ၊ ဖြဟဲ့ ေတာစကားေတာေပ်ာက္” တဲ့။
အဲဒါက ဘာေျပာမွန္းလည္း မသိဘူး။ ဝန္ခံတာလည္း မဟုတ္ဘူး။ ျငင္းတာလည္း မဟုတ္ဘူး။ ဟုတ္သလိုလို မဟုတ္သလိုလိုနဲ႔။ မုန္႔လက္ေဆာင္း ဝယ္တိုက္ရတယ္ ဆိုတာကလည္း တကယ္ေတာ့ ဘာမွ ကုန္လွတာေတာ့လည္း မဟုတ္ပါဘူး။ အဲဒီေခတ္က ထန္းလ်က္ေဖ်ာ္ရည္ အုန္းသီးျခစ္ ႏိုင္းခ်င္းနဲ႔မွ တစ္ခြက္ ျပားႏွစ္ဆယ္ရယ္။ ေသာက္ပါေလ့၊ မုန္႔လက္ေဆာင္းသည္ကလည္း ဒီမိန္းမႀကီးကို ေၾကာက္တယ္နဲ႔တူပါရဲ႕။ ဒီဝိုင္းထဲ ဝင္လာတာနဲ႔ ေဟာ … အေမ မည္းက်ဳတ္နဲ႔ေတာ့ ဆံုပါ့ေတာ္၊ ဟန္က်လိုက္တာ၊ အေမ ေသာက္ဦးေနာ္ဆိုတာ ထပ္ေနတာပဲ။ မ်က္ႏွာကလည္း ခ်ိဳထားလိုက္တာ သူ႔အိုးထဲက ထန္းလ်က္ရည္ကေတာင္ ေမတၱာပို႔ရတဲ့အထိ။ ဒါေပမယ့္ သူ႔အိုးေတြကိုေတာ့ အထိမခံဘူး။ ခပ္ေဝးေဝးမွာ ထားတယ္။ ထည့္တယ္။ ျပင္ၿပီးသားခြက္ထဲ ဇြန္းစိမ္းေလးတပ္ၿပီး တ႐ိုတေသ လာေပးတယ္။ အားလံုးေသာက္ၿပီးၾကလို႔ အေမက ပိုက္ဆံထုတ္ေပးရင္ ‘အေမ မမည္းက်ဳတ္အတြက္ ထည့္မေပးနဲ႔၊ ဒါက ဒါနလုပ္တာ’ လို႔ အၿမဲေျပာတတ္တယ္။ အေမကလည္း အေလ်ာ့မေပးဘူး။ ‘က်ဳပ္ကလည္း ဒါနပါေအ’ တဲ့။ ျပားႏွစ္ဆယ္တန္ မုန္႔လက္ေဆာင္းကို ဒါနခ်င္း ၿပိဳင္ေနၾကေသးတာ။ အေမကေတာ့ အတင္းေပးတာပါပဲ။ အေမက အရီး မမည္းက်ဳတ္က သူလာရင္ လက္ဖက္အစ္တစ္လံုး အၿမဲပါလာတတ္တယ္။ တစ္ခါတေလ လက္ဖက္ပါတယ္။ တစ္ခါတေလ မပါဘူး။ အၿမဲပါတာက လက္ဖက္အစ္ပဲ။ အၿမဲမပါတာက ဆီပဲ။ စကားေလး ေတာ္ေတာ္ေျပာၿပီးမွ “လွခင္ ဆီေလးဆမ္းေပးစမ္းေအ၊ ညည္းပဲဆီက ေမႊးလိုက္တာ၊ ကိုတင္ဆံုက မဟုတ္လား” ဆိုၿပီး လက္ဖက္အစ္ ထိုးေပးေရာ။ အေမက အိမ္ကဟင္းသာ ဆီမပါရင္ေနရမယ္။ လက္ဖက္အစ္ထဲေတာ့ ဆီေတြဆိုတာ ဝါဆိုဝါေခါင္ပဲ။ အဲဒီေနာက္ေတာ့ လက္ဖက္ေလးစားလိုက္၊ စကားေတြ ေဖာင္လိုက္နဲ႔ ေလလံုး႐ိုက္ေတာ့တာ။ အေမနဲ႔ ေဒၚေလးက ငုတ္တုတ္။ ထမင္းအိုးကေတာ့ မနက္ကတည္းက ညေနစာပါ ေရာခ်က္ထားလို႔ ထားပါေတာ့။ စိုက္ထားတဲ့ စံပယ္ပင္ေတြလည္း ေရမေလာင္းျဖစ္ဘူး၊ ခရမ္းပင္ေတြလည္း ေရမေသာက္ရဘူး။ ညသိပ္ေရေလး ထည့္ထားခ်င္လို႔ ေရခ်ိဳတြင္းလည္း မသြားျဖစ္ဘူး။ ညေနမိုးခ်ဳပ္လို႔ အရီး မမည္းက်ဳတ္ ျပန္ေတာ့မွ လြတ္လပ္ေရး ရေတာ့တယ္။
(၂)
အရီး မမည္းက်ဳတ္ႀကီးက ေတာ္ေတာ္ေလးလွမ္းတဲ့ လက္ပံပင္ေခ်ာင္လို႔ ေခၚတဲ့ တဲစုေတြမွာ ေနပါတယ္။ လက္ပံပင္အိုႀကီး တစ္ပင္ကလည္းရွိေတာ့ ဒီနာမည္ပဲ တြင္ေနေတာ့တယ္။ ရြာကေတာ့ သူ႔ကို အမ်ိဳးမ်ိဳး ေခၚၾကတာပါပဲ။ အရီးက်ဳတ္ တဲ့။ အေမက်ဳတ္ တဲ့။ အေမက မမည္းက်ဳတ္ တဲ့။ ဘြားက်ဳတ္ တဲ့။ ဘြားမည္းက်ဳတ္ တဲ့။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ကေတာ့ အေမတို႔ ေခၚသလိုပဲ အရီး မမည္းက်ဳတ္ပဲ ေခၚတယ္။ တဲစုကေလးေတြထဲမွာ သူ႔တဲက အစုတ္ဆံုး။ သက္ကယ္ေတြကလည္း ၾကယ္ျမင္ လျမင္။ ထရံေတြက တုတ္ထိုးအိုးေပါက္။ သည္ၾကားထဲ တဲက လဲလုလဲခင္ကေလး။ ကျပင္ေလးထုတ္ထားတဲ့ အိမ္ေရွ႕ ဝါးၾကမ္းခင္းေပၚမွာ ေရအိုးႏွစ္လံုးရွိတယ္။ ဒါပဲ။ လွမ္းျမင္ရတာ သည္အိုးႏွစ္လံုးပဲ။ လသာတဲ့ ညေတြမွာေတာ့ ေဆးလိပ္တဖြားဖြား ထိုင္ေသာက္ေနတတ္တဲ့ ေနရာကေလးေပါ့။ မနက္ဆိုရင္ေတာ့ ရြာစဥ္ကိုးေပါက္ ထြက္ေတာ့တာပဲ။ ကိုရင္ ျပန္ခ်ိန္ေလာက္ဆိုရင္ ေတာင္းရမ္းရလာတဲ့ ဟင္းတစ္ခြက္၊ ႏွစ္ခြက္နဲ႔ တဲကို ျပန္လာေရာ။ အရီး မမည္းက်ဳတ္အိမ္က မီးခိုးထြက္စရာ မလုိဘူးေလ။ အဝတ္အစားကလည္း လဲစရာ ပယ္စရာမရွိဘူး။ အေမတို႔က ‘တာပလာကိုး’ လို႔ ေခၚတဲ့ ထဘီအနက္ပြင့္ကေလးနဲ႔ အညာၾကယ္သီးတံအက်ႌရွည္ႀကီးကို မခၽြတ္တမ္း ဝတ္တယ္။ ေရခ်ိဳးတယ္လို႔လည္း မရွိဘူး။ ခ်ိဳးတာလည္း မေတြ႔ဖူးဘူး။ အရပ္ဆိုတာလည္း မိုးထိုး။ ပိန္လိုက္တာကလည္း အ႐ိုးမွာ အသားပါတယ္ ဆို႐ံုကေလးတင္ရယ္။ မ်က္ႏွာက အေရးအေၾကာင္း အတြန္႔ေတြဆိုတာကလည္း ေက်ာက္ေပါက္မေတြနဲ႔ အၿပိဳင္ပဲ။ မ်က္ႏွာတစ္ခုလံုး က်ီးေျခရာေတြ ထေနတဲ့ပံုမ်ိဳး။ မ်က္ေပါက္က်ဥ္းက်ဥ္းနဲ႔ မဟာနဖူးႀကီးနဲ႔ကလည္း ဘယ္လိုမွကို မလိုက္တာ။ မဟာနဖူးကလည္း က်ယ္လိုက္တာမ်ား နဖူးေပၚ သတင္းစာ ကန္႔လန္႔တင္ထားသလား မွတ္ရတယ္။ ေပ်ာ့တြဲေနတဲ့ နားႏွစ္ဖက္မွာေတာ့ ေျပာင္းဖူးဖက္ကေလး က်စ္က်စ္လိပ္ၿပီး ထိုးထားတယ္။ ျဖဴေျခာက္ေျခာက္ ဆံပင္ကို ကြမ္းသီးလံုးေလာက္ ဆံထံုးကေလးထံုးၿပီး ေခါင္းထိပ္မွာ တင္ထားတယ္။ ရြာကလူေတြက မနက္ေစာေစာ သူေရာက္လာမွာပဲ စိုးတယ္။ ေစ်းထဲက ေစ်းသည္ေတြကလည္း လာဘ္ဦးလာဘ္ဖ်ား ဒီမိန္းမႀကီးေရာက္လာမွာပဲ ေၾကာက္တယ္။ လက္ဖက္ရည္ဆိုင္၊ မုန္႔ျပားသလက္ဆိုင္၊ အေၾကာ္ဆိုင္ေလးေတြကလည္း သူတို႔ဆိုင္ကို ေက်ာ္သြားမွပဲ ဟင္းခ်ႏိုင္ၾကတယ္။
သူကေတာ့ ဒါေတြမသိဘူး။ ရြာက သူ႔ကိုခ်စ္တယ္ပဲ ထင္ေနတာ။ သူ႔အဖို႔ ဟင္းခ်က္ဖို႔ မလိုဘူး။ ထမင္းလည္း ခ်က္ဖို႔မလိုဘူး။ အေၾကာ္ရယ္လို႔၊ လက္ဖက္ရည္ေလး တစ္ခြက္ကေလးရယ္လို႔ ဝယ္ေသာက္စရာလည္း မလိုဘူး။ ဝင္သာသြား၊ ပါးစပ္ကသာေတာင္း၊ ရဖို႔က ေသခ်ာေနေတာ့ သူကေတာ့ တင္းတင္းပဲ။ အရီး မမည္းက်ဳတ္ စုန္းဟုတ္တာ မဟုတ္တာ ေဘးဖယ္ထားဦး။ သူ႔စိတ္အၿငိဳအျငင္ ဘယ္သူကမွလည္း မခံဝံ့ဘူး။
သူ႔လက္နဲ႔ မုန္႔ပဲသေရစာေတာင္ အကိုင္မခံဝံ့ဘူး။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေတြ ဆိုတာကေတာ့ လမ္းေတြ႔တာနဲ႔ေရွာင္တယ္။ ဗိုက္ကို ကိုင္လိုက္မွာ စိုးလို႔။ ျဖစ္ၿပီးၿပီ။ တစ္ခါတုန္းက တာလမ္းေပၚမွာ အရီး မမည္းက်ဳတ္နဲ႔ မီးပံုးပ်ံႀကီးလြယ္ထားတဲ့ မၾကည္နဲ႔ ေတြ႔ၾကသတဲ့။ မၾကည္ကလည္း ထံုးစံအတိုင္း ႏႈတ္ဆက္တယ္။ အရီး မမည္းက်ဳတ္ကလည္း ႏႈတ္ဆက္တယ္။ ဒါေပမယ့္ အရီး မမည္းက်ဳတ္က မၾကည္ဗိုက္ကို ကိုင္ၾကည့္ၿပီး ‘ညည္းစာ အႁမႊာပူးေလးနဲ႔ တူတယ္ေအ၊ ဗိုက္က လြင့္ေနလိုက္တာ ပ်ံလို႔’ လို႔လည္း ေျပာသတဲ့။ မၾကည္က သူ႔ဗိုက္ကို အရီး မမည္းက်ဳတ္ ကိုင္လိုက္ကတည္းက မိုးႀကိဳးပစ္လိုက္သလို ေအာက္ေမ့သြားတယ္နဲ႔ တူပါရဲ႕။
အိမ္ျပန္ေရာက္ကတည္းက ေအာင့္လိုက္တာ လူးလွိမ့္ေနတာပဲတဲ့။ ေခၽြးသီးေတြဆိုတာ ဆီးျဖဴသီးလံုးေလာက္ေတာင္ ရွိသတဲ့။ အဂၤလိပ္ဆရာ၊ ဗမာဆရာ ေတာ္ေတာ္စံုမွေပ်ာက္တယ္။ ေနာက္ပိုင္းသတင္းေတြ ထြက္လာေတာ့ ေစ်းထဲမွာ အရီး မမည္းက်ဳတ္က ပိုက္ဆံေခ်းတာ မၾကည္က ‘မရွိပါဘူး အရီးရယ္’ လို႔ ေျပာဖူးသတဲ့။ လုပ္တုန္းက အေသလုပ္လိုက္တာတဲ့။ ကံေတာ္ေတာ္ႀကီးလို႔တဲ့။ အဲဒီညေနဘက္ ပိုက္ဆံသြားေပးလိုက္ေတာ့မွ သက္သာသြားတယ္တဲ့။
တစ္ခါကလည္း မေစာလွ ခံရတာတဲ့။ မေစာလွက ေစ်းထဲမွာ ကုန္ေျခာက္ေရာင္းတယ္။ အရီး မမည္းက်ဳတ္နဲ႔လည္း ေဆြရိပ္မ်ိဳးရိပ္ မကင္းဘူး။ တစ္ေန႔ေတာ့ ဟင္းခ်င္းလဲစားၾကသတဲ့။ မေစာလွ ဘဲဥခ်ဥ္ရည္ဟင္းေလးေပးေတာ့ အရီး မမည္းက်ဳတ္ကလည္း သူရလာတဲ့ ဟင္းေတြထဲက ဟင္းတစ္ခြက္ လာပို႔ေရာ။ ေဆြမ်ိဳးဟင္းလို႔ အညာမွာေခၚၾကတဲ့ ဟင္းေလးခ်က္ တစ္ပန္းကန္ပါ။ ဟင္းေလးခ်က္ စားၿပီးတဲ့ညပဲ မေစာလွ အထက္လွန္ေအာက္ေလွ်ာ ျဖစ္လိုက္တာ မနက္လင္းေတာ့ ယဲ့ယဲ့ပဲ က်န္တယ္။ နီးနီနားနား ေဆး႐ံုကလည္း မရွိေတာ့ ဗမာနည္းေပါ့။ ဝမ္းသြားလိုက္၊ အန္လိုက္နဲ႔ ပစ္လိုက္ရၿပီ တြက္ၾကတယ္။ ဒါနဲ႔ ကုကၠိဳက်င္းက ဆရာသြားပင့္ေတာ့ ဆရာက တံစက္ၿမိတ္နင္းတာနဲ႔ ‘လူနာသိပ္ကံေကာင္းတယ္၊ က်ဳပ္ေရာက္လာလို႔တဲ့၊ အေသလုပ္ထားတာတဲ့၊ ဘူးတဲ့၊ ဘူးမွ ဆံပင္သည္ဘူးတဲ့၊ လုပ္တာက ခင္ဗ်ားတို႔ ေဆြမ်ိဳးထဲကပဲတဲ့၊ အိမ္ေပၚတက္လာတဲ့ မိန္းမက လုပ္တာတဲ့။ နာမည္ေတာ့ မေျပာေတာ့ဘူး’ ဆိုေတာ့ လူေတြက တစ္ေယာက္မ်က္ႏွာ တစ္ေယာက္ၾကည့္တယ္။ ေသခ်ာၿပီေပါ့။ အရီး မမည္းက်ဳတ္ေပါ့။ ဆရာကလည္း ‘မေစာလွ အန္တုန္းက ထြက္လာတာတဲ့၊ ဆံပင္ေထြးမွ နည္းတာမဟုတ္ဘူးတဲ့’ ဆိုၿပီး လာတဲ့လူ ျပေတာ့တာ။
အဲဒီ ကုကၠိဳက်င္းကဆရာလည္း နာမည္ႀကီးသြားလိုက္တာ ထစ္ခနဲဆို ကုကၠိဳက်င္းကို လွည္းတပ္ၿပီး ေျပးၾကေရာ။
ဟုတ္သလား မဟုတ္သလားေတာ့ မသိဘူးေလ။ အရီး မမည္းက်ဳတ္က စုန္းေတာင္မဟုတ္ျပန္ဘူးတဲ့။ ကေဝျဖစ္သြားၿပီတဲ့။ ပထမဆံုး မိုးရြာတဲ့ မိုးေရကို အင္တံုကေလးနဲ႔ ေရခံၿပီး သက္ကယ္ေျခာက္ေလး ငါးေခ်ာင္း ခ်ိဳးထည့္ၿပီး ပစ္ထည့္လိုက္ရင္ ပုစြန္ဆိတ္ေတြဆိုတာ တလန္းလန္းနဲ႔ ကူးေနလိုက္တာမ်ား ျမင္တဲ့လူက ျမင္သတဲ့။
ၿပီးေတာ့ အရီး မမည္းက်ဳတ္တို႔ အိမ္နားက လက္ပံပင္အိုႀကီးကလည္း ရာဇဝင္နဲ႔၊ အဲဒီအပင္အေပၚမွာ ငွက္ေတြဆိုတာ မျပတ္ဘူး။ ငွက္မ်ိဳးစံုပဲ။ ညဘက္ဆိုရင္ တဂီးဂီး တဂဲဂဲ ေအာ္လိုက္ၾကတာ ဆူညံေနတတ္တယ္။ တခ်ိဳ႕ကလည္း လင္ေကာင္ပိုးေတြတဲ့။ တခ်ိဳ႕က ဒီးဒုတ္ေတြတဲ့။ တခ်ိဳ႕ကလည္း လင္းတေတြတဲ့။ တခ်ိဳ႕ကလည္း ေျပာတာပဲ။ အရီး မမည္းက်ဳတ္ႀကီး ကိုယ္တိုင္ေတာင္ တစ္ခါတစ္ခါ လင္းတတစ္ေကာင္လို ဘဝေျပာင္းလိုက္ၿပီး လက္ပံကိုင္းေပၚမွာ ထိုင္ေနတတ္သတဲ့။
ဒါေၾကာင့္ ညဘက္ ဘယ္ေတာ့မွ မီးမထြန္းတဲ့ အရီး မမည္းက်ဳတ္တို႔ တဲေတြနား ဘယ္သူမွ မသြားရဲဘူး။ အရီး မမည္းက်ဳတ္ႀကီးကလည္း လူႀကီးသူမရယ္လို႔ ဘယ္ေတာ့မွ အမွ်ေလးေဝလို႔၊ ေမတၱာေလးပို႔လို႔ ေၾကးစည္ေလး႐ိုက္လို႔ မရွိဘူး မဟုတ္လား။
တစ္ညေတာ့ ေဒၚေလးက အေမ့ကို တိုးတိုးေလး ေျပာေနတာ။ ကေလးေတြ အိပ္ၿပီထင္ၿပီး ေျပာေနတာ။ ဒါေပမယ့္ ကၽြန္ေတာ္တို႔က ၾကားေနရတယ္။ အဲဒီမနက္က ေစ်းထဲမွာ ျဖစ္သြားတာတဲ့။ ေဒၚေလးက ခါတိုင္းလိုပဲ ေစ်းဗန္းကေလးခင္းၿပီး ေစ်းေရာင္းေနတုန္း စေလဘက္က မ်က္လွည့္ဝိုင္းတစ္ဝိုင္း မ်က္လွည့္လာျပတယ္တဲ့။ ေစ်းထိပ္မွာ ျပေနတာဆိုေတာ့ လူေတြဆိုတာ မနည္းဘူးတဲ့။ မ်က္လွည့္က ျပသာျပတာ ဆရာလုပ္တဲ့လူက ပါမလာေသးဘူးတဲ့။ တပည့္ေတြက စည္းဝိုင္းေလးဝိုင္းၿပီး တံုခ်မ္တံုခ်မ္နဲ႔ ျပႏွင့္တာဆိုကိုး။ ရွမ္းဝတ္စံုေတြဝတ္လို႔ ရွမ္းစကားသံဝဲဝဲနဲ႔လည္း ေျပာၾကသတဲ့။ ပျခဳပ္ထဲက ေႁမြေတြထုတ္ေတာ့ ေႁမြေပးတဲ့။ ေလးေကာင္ေတာင္မွတဲ့။ တစ္ေကာင္တစ္ေကာင္ အဝတ္ဖြပ္တဲ့တုတ္ေလာက္ ရွိသတဲ့။
ေႁမြေဆးေရာင္းဖို႔ ေႁမြကိုက္ခံရတဲ့ ျပကြက္လည္းေရာက္ေရာ သာဂရက ကိုလွေမာင္ကို ဝိုင္းထဲသြင္းၿပီး စမ္းၾကေရာတဲ့။ ကိုလွေမာင္ကလည္း မေၾကာက္မရြံ႕ဘဲ ဝင္သြားလို႔ မၾကာပါဘူး။ ေႁမြေပးကိုက္လိုက္တာ တန္းလန္းႀကီး၊ ေသြးေတြမွ ျမင္မေကာင္းဘူးတဲ့။ ခဏေနေတာ့ မူးတယ္ မူးတယ္နဲ႔ မေကြးေဆး႐ံုပို႔မယ္လို႔ ျမင္းလွည္းစီစဥ္တုန္း ေသတာပဲတဲ့။ အဲဒီတုန္းက အရီး မမည္းက်ဳတ္က ေစ်းေထာင့္က တမာပင္ရိပ္မွာ ေမာလို႔ဆိုလား ထိုင္ေနတုန္းတဲ့။ ခဏေနေတာ့ သူစီးလာတဲ့ ခံုဖိနပ္ၿမီးတိုကို ခၽြတ္တဲ့ၿပီး ဖင္တစ္ျပန္ ေခါင္းတစ္ျပန္ စြပ္ေနတာ ေတြ႔တဲ့လူက ေတြ႔သတဲ့။ ပါးစပ္ကလည္း ‘တို႔ရြာကို လာစမ္းလို႔ ရ႐ိုးလား’ လို႔ ေျပာတာကို ၾကားတဲ့လူက ၾကားသတဲ့။
ေဒၚေလးက ေျပာသာေျပာေနတာ အသံေတြကတုန္လို႔။ ‘အစ္မ ငါေျပာတာ အရီး မမည္းက်ဳတ္ႀကီး သိေနမလား မသိဘူးေနာ္၊ ဖြတဲ့’ ဆိုေတာ့ အေမက ထံုးစံအတိုင္း ပါးစပ္ကေလး တလႈပ္လႈပ္နဲ႔။ ခဏေနေတာ့ အေမကလည္း ေျပာတယ္ ‘ညည္းဝမ္းထဲပဲ ထားပါေအ၊ ေၾကာက္စရာႀကီးပါ’ ဆိုၿပီး တိုးတိုးေလး ေျပာျပန္ေရာ၊ ၾကားရသေလာက္က တစ္ည တရားပြဲက ညဥ့္နက္မွျပန္လာတုန္း အရီး မမည္းက်ဳတ္တို႔ အိမ္ေရွ႕က ကျပင္ကို လွမ္းၾကည့္ေတာ့ လေရာင္ထဲမွာ အရီး မမည္းက်ဳတ္က အက်ႌခၽြတ္ႀကီးနဲ႔ ရင္လ်ားထားလို႔တဲ့။ တံေတာင္ဆစ္ႏွစ္ဖက္ကို လင္းတမ်ား အေတာင္ခတ္သလို ခတ္ေနတာ လမ္းေပၚက အေမ့ကိုေတာင္ မျမင္ဘူးတဲ့။ ေဒၚေလးကေတာ့ ‘ေတာ္ပါေတာ့ အစ္မရယ္တဲ့၊ ငါ ဘုရားရွိခိုးေခ်ဦးမယ္’ ဆိုၿပီး ထသြားေရာ။ အေမကလည္း တိုင္ကပုတီး လွမ္းျဖဳတ္တယ္။ အဲဒီေန႔ရဲ႕ ေနာက္တစ္ေန႔ မုန္႔လက္ေဆာင္းခ်ိန္ အရီး မမည္းက်ဳတ္ႀကီး အိမ္လာေတာ့ အေမက ညက ကၽြန္မတို႔ တရားပြဲက ျပန္လာေတာ့ အရီး အိမ္နားက ျဖတ္လာေသးတယ္ဆိုေတာ့ အရီး မမည္းက်ဳတ္က ‘ညက ငါမရွိဘူးေအ့၊ ညက လျပည့္ေန႔ မဟုတ္လား’ တဲ့။ အဲဒီတုန္းက အေမနဲ႔ ေဒၚေလးဆိုတာ မ်က္ႏွာမွာ ေသြးမရွိသလိုဘဲ။ မ်က္ႏွာႀကီးကို သနပ္ခါးေတြပြတ္ၿပီး ကြမ္းသီးဆံထံုးကေလးနဲ႔ ကိုးက်င္းကိုးေက်ာင္း သြားေနတဲ့ အရီး မမည္းက်ဳတ္ႀကီးကို တစ္ရြာလံုးက ေၾကာက္ေနရတာကေတာ့ ထားပါေတာ့။ အေမနဲ႔ ေဒၚေလးက သူမ်ားထက္ပိုတယ္။ ပိုတာလည္း မေျပာနဲ႔ေလ။ ဒီမိန္းမႀကီးက ေန႔တစ္ဝက္ေလာက္က အိမ္မွာလိုလိုခ်ည္း ထိုင္ေနတတ္တာကိုး။
(၃)
မေစာလွကို ကုၿပီးတဲ့ေနာက္ ရြာမွာ ကုကၠိဳက်င္းက ဆရာဆိုတဲ့လူ အဝင္အထြက္ မ်ားလာတယ္။ တခ်ိဳ႕ကလည္း စက္ဘီးကေလးစီးၿပီး သံုးေလးရက္တစ္ခါေလာက္ လာတတ္တဲ့ ဆရာေလးရွိေနလို႔ ေတာ္ေသးတယ္လို႔ ေအာက္ေမ့ၾကတယ္။ ေတာ္႐ံုတန္႐ံု ပေယာဂလို႔ထင္ရင္ ကုကၠိဳက်င္းက ဆရာပဲ။ အဲဒီဆရာကလည္း အဆင့္မေသးဘူးတဲ့ ေျပာၾကတယ္။ ဗိေႏၶာေရာ ပေယာဂပါ တြဲကိုင္သတဲ့။ တခ်ိဳ႕ကလည္း လက္ဖြဲ႔ခ်ဳပ္ကေလးေလာက္နဲ႔တဲ့။ တခ်ိဳ႕က်ေတာ့လည္း ေၾကးစုတ္နဲ႔ ေလးငါးခ်က္ ေပါက္႐ံုနဲ႔တဲ့။ တခ်ိဳ႕ေတာ့လည္း ဆိုင္ရာဆိုင္ရာေတြ အပ္လို႔တဲ့ ကုတယ္လို႔ေျပာတာပဲ။ ေနဝင္မိုးခ်ဳပ္ ရြာအျပင္ ျမင္းလွည္းထြက္ရင္ ကုကၠိဳက်င္း ဆရာသြားပင့္တာ ေသခ်ာတယ္။ ဆရာကလည္း မၾကာမၾကာ စက္ဘီးေလးနဲ႔ ေပါက္ေပါက္လာတတ္တယ္။ ရြာနဲ႔ကလည္း ခင္ေနၿပီေလ။ လူတိုင္းက လမ္းေတြ႔ရင္ ဆရာေလးတဲ့။ ဆရာကလည္း ၿပံဳးၿပံဳးပါပဲ။ ဒီလိုနဲ႔ တစ္ဆင့္တစ္ဆင့္ အေမတို႔နဲ႔ပါ ခင္လာေတာ့ ရြာကိုလာတိုင္း စက္ဘီးေလး အိမ္ေရွ႕ မန္က်ည္းပင္ေအာက္ မွီထားခဲ့ၿပီး ေရေႏြးဝင္ေသာက္တတ္တယ္။ ေျပာလိုက္တာလည္း စံုေနတာပဲ။ သူေဆးကုတဲ့ အေတြ႔အႀကံဳေတြ၊ ကုပံုကုနည္းေတြ။ ပညာခ်င္း ၿပိဳင္ခဲ့ရတာေတြခ်ည္းပဲ။ ေျပာလိုက္ရင္လည္း သူႏိုင္တာခ်ည္းပဲ။ သူ႐ႈံးတယ္လို႔ တစ္ခါမွမေျပာဘူး။ စုန္းေတာ္ေတာ္မ်ားလည္း သူ႔ေရွ႕မွာ ပညာေတြ အန္ထုတ္ၿပီး လွဴၾကတာ မနည္းေတာ့ဘူးတဲ့။ ႐ိုးရာကိုင္တာတို႔၊ သိုက္ဆက္ျဖစ္ေနတာတို႔၊ စုန္းတိုက္၊ နတ္တိုက္၊ သရဲတိုက္၊ အင္းတိုက္၊ ေမွာ္တိုက္၊ ခုနစ္စင္တိုက္တာကအစ ဖုတ္ထုတ္တဲ့အထိ သူ ကုႏိုင္တာလည္းပါရဲ႕။
အဲဒီေန႔က စကားေတြေျပာ ေရေႏြးၾကမ္းေလး ငါးခြက္ေသာက္ၿပီး ေစ်းဘက္ စက္ဘီးနင္းသြားေရာ၊ ညေနဘက္ အရီး မမည္းက်ဳတ္ႀကီးလာေတာ့ မ်က္ႏွာမေကာင္းဘူး။ အရီး မမည္းက်ဳတ္ႀကီး မ်က္ႏွာအိုေတာ့ အေမတို႔ကလည္း မ်က္ႏွာေတြ ညိဳရေတာ့တာေပါ့။
“မနက္က ကုကၠိဳက်င္းက ဆရာဆိုတဲ့အေကာင္ လာတယ္ဆို”
“ဟုတ္ကဲ့ အရီး”
“ဒီေကာင္က ဘာလာလုပ္တာတံုး”
“ဒီလိုပဲ လာတာပါပဲ၊ ဘာရယ္မဟုတ္ပါဘူး”
“ဆရာတဲ့ေအ၊ က်က္သေရမရွိ က်က္သရာမရွိ၊ ဘာလဲ ညည္းတို႔က ကိုးကြယ္ေနၾကလို႔လား”
“ကိုးကြယ္တယ္ မဟုတ္ပါဘူး အရီးရဲ႕၊ ဘာျပဳလို႔တံုး”
“ဒီေကာင့္ကို ၾကည့္မရလို႔၊ ေအးေပါ့ေလ၊ ပညာေလး မေတာက္တစ္ေခါက္နဲ႔ မာန္စြယ္ေလး တႂကြႂကြေပါ့”
အရီး မမည္းက်ဳတ္က ထံုးစံအတိုင္း လက္ဖက္ကေလးဝါးရင္းက ေျပာေနတာ။ ေက်ာက္ေပါက္မာ မ်က္ႏွာမည္းမည္းေပၚက သနပ္ခါးေတြဆိုတာ ေခၽြးစီးေၾကာင္းေတြနဲ႔ ကြက္က်ား႐ိုက္ေနလိုက္တာ ထမင္းအိုးဖင္ ထံုးျဖဴးထားသလို ျဖစ္ေနတယ္။ အေမနဲ႔ ေဒၚေလးကေတာ့ ထံုးစံအတိုင္းပဲ ငုတ္တုတ္။
“ဟဲ့ … လွခင္၊ ေတာင္းရတာ အားေတာ့နာတယ္၊ ညည္းေယာက္်ားပို႔လိုက္တဲ့ အုန္းဆီ ေတာ္ေတာ္ေကာင္းဆို၊ ပုလင္းေလးနဲ႔ ထည့္ေပးစမ္း၊ လိမ္းခ်င္လို႔”
အေမက ခဏေတာင္ မဆိုင္းဘူး။ အေမမွ မဟုတ္ပါဘူးေလ။ တစ္ရြာလံုး ဘယ္သူမဆို အရီး မမည္းက်ဳတ္ကမ်ား သည္လို ေတာင္းလိုက္ရင္ ခ်က္ခ်င္း ထေပးရတာပ်ာလို႔။
“ရပါတယ္ အရီးရဲ႕၊ အုန္းဆီေလးက ေမႊးလိုက္တာ မေျပာနဲ႔ေတာ့”
အေမက ပုလင္းလြတ္တစ္လံုးထဲ အုန္းဆီထည့္ေနတုန္း ေဒၚေလးက ဟင္းတစ္ခြက္ခပ္တယ္။ ‘အရီး စားေစခ်င္လို႔’ တဲ့။ သည္ေတာ့မွ အရီး မမည္းက်ဳတ္ႀကီး ၾကည္သာသြားေတာ့တယ္။ ခဏေနေတာ့ ျပန္ေရာ။ သိပ္မၾကာဘူး။ ေဒၚေလးေယာက္်ား ဦးေလးခင္လည္း ကုလားပဲပင္ေတြႏုတ္ၿပီး တိုက္လာတဲ့လွည္းကို ေမာင္းရင္း အရက္နံ႔ေလးနဲ႔ ျပန္လာတယ္။ ေဒါသေတြလည္းျဖစ္လို႔။ လွည္းေပၚက ဆင္းၿပီး လွည္းေတာင္ခ်က္ခ်င္း မျဖဳတ္ႏိုင္ဘူး။
“ျမခင္ လာစမ္းပါဦး၊ မမည္းက်ဳတ္ႀကီး ယူသြားတာ ဘာေတြတံုး”
ဆိုေတာ့ ေဒၚေလးက …
“ဟင္းပါ၊ ပုလင္းက အစ္မေပးလိုက္တာ အုန္းဆီ”
“နင္တို႔နဲ႔ ခက္ေနၿပီ၊ ဒီစုန္းမႀကီးကို ဘာမွေပးစရာမလိုဘူး”
ဒီေတာ့မွ အေမက မ်က္စိမ်က္ႏွာပ်က္နဲ႔ …
“ဟဲ့ … ေမာင္ခင္၊ မင္း ဘယ္လိုေျပာလိုက္တာလဲ၊ မင္းကြယ္ … ဖြဟဲ့”
“ေတာ္စမ္းပါ အစ္မရာ၊ အစ္မတို႔ေၾကာင့္ ခက္တာပဲ၊ ခင္ဗ်ားတို႔ အဲသလိုလုပ္ေလ သူက ၿဖဲေျခာက္ေလပဲ”
အေမနဲ႔ ေဒၚေလး ဘာမွဆက္မေျပာဘူး။ ဦးေလးခင္က လွည္းေဒါက္နဲ႔ လွည္းကိုေထာက္ရင္း ႏြားေတြျဖဳတ္တယ္။ ဆီးပင္မွာ သြားခ်ည္တယ္။
“အလကား အလုပ္ပ်က္ အကိုင္ပ်က္၊ အေရမရ အဖတ္မရ ဧည့္ခံေနရတာက ညေနတိုင္း၊ ဒီဟာမႀကီး ေနာက္မလာေစနဲ႔ဗ်ာ”
ေဒၚေလးကေတာ့ သူ႔ေယာက္်ား ေဒါသျဖစ္ေနမွန္းသိေတာ့ ဘာမွ မေျပာဘူး။ အေမက …
“က်ဳပ္တို႔ေတာ့ ဘူးသြင္းလည္း မခံႏိုင္ဘူး၊ စုန္းထိလည္း မခံႏိုင္ဘူး” ဆိုေတာ့ ဦးေလးခင္က …
“ဘာဘူးလဲ၊ ဘာဘူးမွ မရွိဘူး၊ ခင္ဗ်ားတို႔ေၾကာက္ေလ ဒီဟာမႀကီးက ႀကိဳက္ေလပဲ၊ ဒီမယ္ … ဒီဟာမႀကီးက ခင္ဗ်ားတို႔တင္ မကဘူး၊ တစ္ရြာလံုး ဘူးသြင္းထားၿပီးသား၊ အဲဒါကို နားလည္၊ ေနာက္ ကုကၠိဳက်င္းက ဆရာဆိုတာ ရွိေသးတယ္၊ ရြာကို ဒုကၡေပးေနတာ”
“ဟဲ့ … ဆရာေလးက သူေတာ္ေကာင္းပါ”
“ဘာသူေတာ္ေကာင္းလဲ၊ အတူတူပဲ၊ တစ္ညေန က်ဳပ္ ကိုင္းထဲကျပန္ေတာ့ ရြာဖ်ားက ေညာင္ပင္မွာ မမည္းက်ဳတ္ႀကီးနဲ႔ စကားေျပာေနလိုက္တာ ေဖာင္လို႔၊ ေဆးဆရာနဲ႔ စုန္းမနဲ႔ အခ်ိဳးအခ်ိတ္ကိုက်လို႔၊ ကိုင္း … ဘာအေၾကာင္းရွိလို႔တံုး”
အေမနဲ႔ ေဒၚေလးက ဘယ္လိုမွ ဆက္စပ္လို႔မရတဲ့သတင္း ၾကားရေတာ့ အံ့ၾသလို႔။ ဘာမွကို မေျပာႏိုင္ၾကေတာ့ဘူး။
“တစ္ေယာက္ကျပဳစား၊ တစ္ေယာက္ကေဆးကု ေကာင္းဗ်ာ”
ဦးေလးကေတာ့ ေအာ္တံုး။
(၄)
ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ေလ၊ ဦးေလးခင္ႀကီးကသာ ေျပာတာပါ။ သူကလည္း မနက္သံုးနာရီကတည္းက လွည္းတစ္စီးနဲ႔ ကိုင္းထဲထြက္ရတာ။ မိုးႀကီးခ်ဳပ္မွ အရက္ကေလး တစ္ပိုင္းေသာက္ၿပီး ျပန္လာရတာ။ အေမနဲ႔ ေဒၚေလးကေတာ့ ခါတိုင္းလိုပါပဲ။ ရြာကလည္း ခါတိုင္းလိုပါပဲ။
ကုကၠိဳက်င္းက ဆရာေလးကလည္း စက္ဘီးေလးနဲ႔ လာတုန္းပါပဲ။ အရီး မမည္းက်ဳတ္ႀကီးကလည္း သနပ္ခါးေလးလူးတဲ့ၿပီး ကြမ္းသီးဆံထံုးကေလးနဲ႔ ထြက္တာပါပဲ။
ရြာကလည္း ဝမ္းထဲကသာ မၾကည္ရင္ရွိမယ္၊ တစ္စက္မွ ေစတနာမရွိရင္သာေနမယ္။ ၿပံဳးျပေနရတာပဲ၊ ေပးကမ္းေနရတာပဲ။ အရီး မမည္းက်ဳတ္က ကေဝဆိုတာကိုး။ စိတ္မထင္ရင္ ဘူးသြင္းတယ္ဆိုတာကိုး။
* * *
ေနဝင္းျမင့္
ေရႊအျမဳေတ၊ ၁၉၉၁ ခု၊ ဇန္နဝါရီလ
credit - အေဝးေရာက္ၿမိဳ႕သာသားဘေလာ့ဂ္
