ေအာင္ဆန္း (သို႔မဟုတ္) အ႐ိုင္း

" ေအာင္ဆန္း (သို႔မဟုတ္) အ႐ိုင္း "
=====================

                                                         #ဒဂုန္တာရာ

(၁)

သူ၏ ေအာက္မွ လူထုႀကီးသည္ စည္းကမ္းေသဝပ္ျခင္း အတန္ငယ္ ကင္းမဲ့စြာ နားေထာင္လ်က္ ရွိ၏။ လူထုႀကီးသည္ စူးစိုက္ျခင္း မရွိ၊ တခ်ိဳ႕က ျပံဳးရယ္၍ ေန၏။ ေနာက္နားရွိ လူထုအစိပ္အပိုင္း တခုကား အခ်င္းခ်င္း ေခါင္းခ်င္းကပ္ကာ တီးတိုး ေျပာေနၾက၏။ သို႔ေသာ္ ပ်က္ရယ္ ျပဳျခင္းကား မရွိ။ ေလးစားျခင္းသည္ အားလံုး၌ တညီတညြတ္တည္း တည္ရွိ၏။

အစိမ္းေရာင္ ကတၱီပါ ကားႀကီးသည္ သူ႔ကို ေနာက္ကားခံ၍ ထား၏။ ကားလိပ္ႀကီးမွာ ဘာ႐ုပ္ပံု ေတာေတာင္မွ ျခယ္လွယ္ထားျခင္း မရွိ ပကတိ ပိန္းေျပာင္ေျပာင္ ျဖစ္၏။ ကတၱီပါကားသည္ အျခား ဘာအဓိပၸါယ္ကိုမွ် ထူးထူးေထြေထြ မေဘာ္ျပ။ သို႔ေသာ ္မႈိင္းညိဳ႕ျခင္း တခုသာ ရဲဝံ့စြာ ေဆာင္၍ ေနသည္။

သူသည္ သည္စိမ္းညိဳေသာ ကားႀကီး၏ ေရွ႕စင္ျမင့္ ဇာတ္ခံုေပၚ၌ ရပ္ကာ စကားေျပာ၍ ေနသည္။ သူသည္ ဗမာ ပထဝီေျမႀကီးမွ ဗမာဝါဂြမ္းျဖင့္ ယက္လုပ္သည့္ ပင္နီဖ်ဥ္ၾကမ္းႀကီးကို ဝတ္ထား၏။ လံုခ်ီမွာ နီရဲေသာ ေရႊေတာင္ ပိုးလံုခ်ီ ျဖစ္၏။ ေခါင္းမွာ ပြေယာင္းေယာင္းႏွင့္ မေသသပ္။ မ်က္ႏွာ အသြင္အျပင္မွာ အပူပိုင္းေဒသ အီေကြတာေပၚရွိ ကၽြန္းစုမ်ားတြင္ ေနထိုင္ေသာ မြန္ဂိုလီယံအႏြယ္ လူ႐ုိင္း မ်က္ႏွာႏွင့္ တူ၏။ သို႔မဟုတ္ ေတာင္ေပၚခ်င္း တေယာက္၏ မ်က္ႏွာႏွင့္လည္း တူ၏။

တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသား လူလတ္တန္းစား၏ လကၡဏာ ျဖစ္ေသာ ထယ္ဝါျခင္း၊ ယဥ္ေက်း သိမ္ေမြ႕ျခင္းတို႔သည္ သူ႔တြင္ လံုးဝ မခိုေအာင္း၊ လမ္းေပၚတြင္ ေနရာတကာ ေတြ႕ျမင္ႏိုင္ေသာ သာမန္ ဆင္းရဲသား တဦးႏွင့္သာ တူ၏။ လူထုထဲမွ သူတစ္ဦး၏ အသြင္အျပင္မ်ိဳးသာ ျဖစ္၏။

သူသည္ လက္ႏွစ္(ဖက္)ကို ေဘးသို႔ကား၍ လႈပ္ကာလႈပ္ကာ စကားေျပာ၏။ သူ၏ စကားလံုးမ်ားကား ေျပျပစ္ျခင္း မရွိ၊ ေခ်ာေမြ႕ျခင္း မရွိ၊ သို႔ေသာ္ အတြင္း၌ကား အနက္ပါ၏။

သင္ ပဌမဆံုး ေတြ႕ျမင္ေသာ ေအာင္ဆန္း၏ ပံုပန္းကို ေရးျပပါ ဆိုလွ်င္၊ ကၽြန္ေတာ္သည္ သည္ပံုကို ေရးျပမည္ ျဖစ္ေပသည္။

ထိုအခါကား ၁၉၃၆ - ခု၊ ပဌမဦးဆံုး က်င္းပအပ္ေသာ ဗမာႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ ေက်ာင္းသားမ်ား ညီလာခံႀကီးကို ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ဂ်ဴဘလီေဟာ ခန္းမတြင္ ဆင္ယင္ေသာအခါ ျဖစ္ေပသည္။ ကၽြန္ေတာ္သည္ အထက္တန္းေက်ာင္းတြင္ ပညာ သင္ၾကားလ်က္ ရွိရာ၊ နယ္မွ ေက်ာင္းသား ကိုယ္စားလွယ္ အျဖစ္ ေက်ာင္းသား ညီလာခံသို႔ တက္ေရာက္စဥ္၊ ေအာင္ဆန္း စကားေျပာသည္ကို ေတြ႕ျမင္ရျခင္း ျဖစ္ေပသည္။

၁၉၃၆ - ခု၊ သပိတ္ေမွာက္ကိစၥ ေတာက္ေလာင္ေတာ့မည့္ ဆဲဆဲ၊ မီးခ္ုိးမ်ား အူေနသည့္ အခိုက္၊ 'ေအာင္ဆန္း' အမည္ကို သတင္းစာမ်ားတြင္ ဘတ္ရေသာအခါ၊ သူ႔ကို သိခ်င္ေသာစိတ္ ထက္သန္ခဲ့သည္။ ထိုအခါ ေအာင္ဆန္းမွာ တကၠသိုလ္သမဂၢ အသင္း၏ ေႂကြးေၾကာ္သံ ျဖစ္ေသာ အိုးေဝမဂၢဇင္း အယ္ဒီတာ ျဖစ္၏။ ကၽြန္ေတာ္မွာ စာေပ ဝါသနာပါသူ ျဖစ္ရာ၊ ေအာင္ဆန္းကို အိုးေဝ မဂၢဇင္း အယ္ဒီတာ အျဖစ္ စိတ္ဝင္စား၏။ အားက်၏။ သူ႔အေၾကာင္းကို သိခ်င္၏။ ေတြ႕ဘူးခ်င္၏။

သို႔ေသာ္ ဂ်ဴဘလီေဟာ ေက်ာင္းသားမ်ား ညီလာခံတြင္ သူ၏ ႐ုပ္သြင္ႏွင့္ သူစကားေျပာသည္ကို ေတြ႕ျမင္ၾကားနာ ရေသာအခါ၊ အထင္ႏွင့္ အျမင္ ကြာေနသည္ကို၊ ေတြ႕ရ၏။ ကၽြန္ေတာ္ ထင္ထားသည္မွာ ေကာလိပ္ေက်ာင္းသား၊ ႐ုပ္ေျဖာင့္၊ ဂုိက္က်၊ စကားေျပာေကာင္းဟု ျဖစ္၏။ အယ္ဒီတာလည္း ျဖစ္သျဖင့္ အေတာ္ အထင္ႀကီး ထား၏။

ေတြ႕ရေသာအခါ ႐ုပ္ကလည္း မေျဖာင့္၊ စကားေျပာကလညး္ မေျပျပစ္၊ သို႔ျဖစ္၍ စိတ္က မေက်နပ္။

ထိုအခါ ကၽြန္ေတာ္မွာ အရြယ္ ႏုနယ္ေသး၍ စိတ္ကူးယဥ္ယဥ္ျဖင့္သာ ေအာင္ဆန္းကို ႐ုပ္ေျဖာင့္ေစခ်င္၊ စကားေျပာ ေကာင္းေစခ်င္ေန၏။ ထို႔ေၾကာင့္ စိတ္ထဲက မေက်နပ္။

(၂)

ေနာက္ ၁ - ႏွစ္ခန္႔ ၾကာေသာအခါ၊ ကၽြန္ေတာ္လည္း တကၠသိုလ္သုိ႔ ေရာက္၍ေနသည္။ ကၽြန္ေတာ္ တကၠသိုလ္ေရာက္သည့္ ၁၉၃၇-၃၈ ခုႏွစ္က၊ ကိုေအာင္ဆန္းသည္ တကၠသိုလ္သမဂၢတြင္ ဥကၠဌ၊ ဗမာႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ ေက်ာင္းသားသမဂၢတြင္ ဥကၠဌ ျဖစ္၏။ ထိုအခါ ကၽြန္ေတာ္သည္ ကိုေအာင္ဆန္းႏွင့္ အသိ ျဖစ္လာ၏။ အသိသာ ျဖစ္ရံုျဖစ္သည္ မရင္းႏွီးခဲ့ေပ။

သူႏွင့္ကား ရင္းႏွီး၍ မျဖစ္၊ သူသည္ ရင္းႏွီး၍ရေသာ လူစားမ်ိဳး မဟုတ္၊ ႏိုင္ငံေရး အတူတူ တြဲဘက္လုပ္လွ်င္သာ သူႏွင့္ ရင္းႏွီးမည္ ျဖစ္၏။ တကၠသိုလ္တြင္ ေနစဥ္ ကၽြန္ေတာ္သည္ သမဂၢႏိုင္ငံေရး ကိုသာ တဘက္သတ္ မလိုက္၊ စာေပကဗ်ာလည္း ေရးခ်င္၏။ ဂီတကိုလည္း လိုက္စား၏။ သည္လို အစံုလုပ္ခ်င္သျဖင့္၊ သူႏွင့္ မရင္းႏွီးႏိုင္ေပ။ သူကား ႏိုင္ငံေရးသမား သက္သက္ ျဖစ္သည္။

ကိုေအာင္ဆန္းႏွင့္ ကၽြန္ေတာ့္ကို ယခု သခင္ဘဟိန္းက အသိဖြဲ႕ေပးခဲ့၏။ သို႔ေသာ္ ကၽြန္ေတာ္သည္ ႏိုင္ငံေရးသမား သက္သက္ မဟုတ္သျဖင့္ သူ၏ အသိထက္ လြန္ေျမာက္၍၊ ရင္းႏွီးေသာ အျဖစ္သို႔ မေရာက္သြားခဲ့ေပ။

သခင္ဘဟိန္းႏွင့္ကား သည္လိုမဟုတ္။ သခင္ဘဟိန္းသည္ ယဥ္ေက်း သိမ္ေမြ႕သူ ျဖစ္၏။ စာေပကဗ်ာ အလကၤာမ်ားကို ႏွစ္သက္၏။ ဂီတကို ခ်စ္၏။ ထိုေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ္ႏွင့္ ခဏႏွင့္ပင္ ရင္းႏွီးခ်စ္ခင္ကာ သူကြန္ျမဴနစ္ ျဖစ္ေနသည့္ ဘဝအထိပင္ ရငး္ႏွီး ခ်စ္ခင္ျခင္း မပ်က္။ ကၽြန္ေတာ္ကား ႏိုင္ငံေရးသမားလည္း မဟုတ္ သို႔ေသာ္ ခ်စ္ခင္ ရင္းႏွီး၏။ ကိုေအာင္ဆန္းႏွင့္ကား သည္ကဲ့သို႔ မဟုတ္။

ကၽြန္ေတာ္ စာေရး ဝါသနာ ပါသည္ကို ကိုေအာင္ဆန္း သိ၏။ သို႔ရာတြင္ ကၽြန္ေတာ္ ေရးခဲ့ေသာ ဒဂုန္မဂၢဇင္းမွ ရတုပိုဒ္စံု စေသာ ကဗ်ာမ်ား၊ ဝတၳဳတို၊ ေဆာင္းပါး စသည့္ စာေပမ်ားကို သူ အကုန္ဘတ္ဘူးလိမ့္မည္ မထင္၊ ဂ႐ုစိုက္၍ ဘတ္မည့္ လူမ်ိဳးလည္း မဟုတ္။

သို႔ေသာ္ တခါက သခင္ဘဟိန္းႏွင့္ အတူ သမဂၢ အမႈေဆာင္ ေကာ္မတီခန္းတြင္ ပင္းယ မဂၢဇင္း၌ ပံုႏွိပ္ထားေသာ ကၽြန္ေတာ္၏ ေဆာင္းပါး တခုကိုကား ကၽြန္ေတာ့္ ေရွ႕တြင္ ဘတ္သည္ကို ေတြ႕ရဘူး၏။ ဘတ္ၿပီးလွ်င္ ေဝဖန္ခ်က္ ေပး၏။

ကိုေအာင္ဆန္း သည္လည္း အဂၤလိပ္ - ဗမာ ေဆာင္းပါးရွင္ တဦး ျဖစ္ေပသည္။ အဂၤလိပ္ ဘာသာျဖင့္ ေရးေသာ သူ၏ ေဆာင္းပါးမ်ားကို ဂႏၴေလာက မဂၢဇင္းတြင္ ဘတ္ရဖူး၏။ သူသည္ ဗုဒၶဘာသာ တရားေတာ္ႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ ေဆာင္းပါးမ်ားကို ေရး၏။ ေက်ာင္းသားမ်ား အဝတ္အစား ဝတ္ဆင္ေရး ျပႆနာကို သူသည္ ဂႏၴေလာကတြင္ ပန္းတေနာ္ ဦးသန္႔ ႏွင့္ အျပန္အလွန္ ေရးသည္။ ဗမာႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ ေက်ာင္းသားမ်ားသမဂၢ အသင္း၏ ေၾကြးေၾကာ္သံ ျဖစ္ေသာ 'မ်ိဳးညႊန္႔' မဂၢဇင္းတြင္ ပါေသာ သူ၏ 'ေလာကဝိဟာ' အမည္ရွိ ေဆာင္းပါးတိုကေလးကိုကား သေဘာက်ခဲ့၏။ ကမၻာေလာကႀကီးကို ကုိယ္ေတြ႕ ပညာဗဟုသုတ အျမင္တို႔ကို ေပးေသာ စာသင္ေက်ာင္းႏွင့္ ဥပမာတင္၍ ေရးသားထားသည္၊ ကိုေအာင္ဆန္းသည္ ဗမာစာ အေရးညံ့သူ မဟုတ္ေပ၊ တိတိက်က် ေရးတတ္၏။ ပါဠိကို မွန္ကန္စြာ သံုး၏။ တခါတရံ ဟာသဥာဏ္ ပါ၏။

ပုသိမ္ၿမိဳ႕တြင္ က်င္းပေသာ ေက်ာင္းသားမ်ား ညီလာခံ၌ သူ၏ ဥကၠဌ မိန္႔ခြန္းတြင္ ကင္းဘဲလ္ အစီရင္ခံစာကို "ပညာေရး ပူရာဏ္က်မ္းႀကီးေပ တကား ..." ဟု ေျပာင္ေလွာင္ ထားသည္မွာ သရာ္ခ်က္ ပါေပသည္။

ေက်ာင္းမွထြက္ၿပီး ဒုိ႔ဗမာ အစည္းအရံုးသို႔ ဝင္ေသာအခါ ငတ္ျပတ္ လာ၍လား မေျပာတတ္၊ ဒဂုန္ မဂၢဇင္းတြင္ ေဆာင္းပါး ေရးလိုေၾကာင္း ကၽြန္ေတာ္ကို ေျပာ၏၊ ကၽြန္ေတာ္လည္း တိုက္ရွင္တို႔ႏွင့္ စီစဥ္၍ လစဥ္ ကိုေအာင္ဆန္း ေဆာင္းပါးမ်ား ပါေစသည္။

ဒဂုန္ မဂၢဇင္းက ကိုေအာင္ဆန္း ေရးေသာ ေဆာင္းပါးမ်ားအတြက္ ေငြ ခ်ီးျမွင့္၏။ သူေရးေသာ ေဆာင္းပါးကား၊ 'ႏိုင္ငံေရး အမ်ိဳးမ်ိဳး' ဟူေသာ ေဆာင္းပါး ျဖစ္သည္။ ဂရိတ္ ႏိုင္ငံေရးက အစခ်ီ၍ မ်က္ေမွာက္ ဗမာ ႏိုင္ငံေရး အေျခအေနအထိ ေရး၏။ စာေျပာင္၏။ ဘတ္၍ေကာင္း၏။

သူလည္း ဒဂုန္တြင္ ၾကာၾကာ မေရးရ။ မၾကာခင္ ဂ်ပန္ျပည္သို႔ ထြက္သြားသျဖင့္၊ သူ႔ေဆာင္းပါးလည္း ရပ္၍သြား၏။ အစိုးရကလညး္ ၿငိဳးထား၍လား မေျပာတတ္၊ ဒဂုန္ မဂၢဇင္းမွာ ထိုႏွစ္မွာပင္ ပိတ္ျခင္း ခံရရွာေလသည္။

(၃)

သမဂၢဥကၠဌ ျဖစ္ေသာ ၁၉၃၈-၃၉ - ခုႏွစ္က၊ သူသည္ ဘီ-အယ္လ္တန္းတြင္ ရွိ၍၊ ပဲခူးေက်ာင္းေဆာင္ အလယ္ထပ္တြင္ ေနသည္။ သူ၏ အခန္းသည္ သပ္ယပ္ျခင္း ကင္းမဲ့၏။ အခန္းတြင္ စာအုပ္မ်ား ျပည့္ႏွက္၍ ေန၏။ စာအုပ္မ်ားသည္ စားပြဲေပၚ တခ်ိဳ႕၊ ဘီဒုိေပၚ တခ်ိဳ႕၊ ၾကမ္းျပင္ေပၚတြင္တခ်ိဳ႕ ျပန္႔ၾကဲကာ ႐ုန္းရင္းဆန္ခတ္ ျဖစ္၍ ေနၾက၏။ သူသည္ အင္မတန္ စာဘတ္သူတစ္ေယာက္ ျဖစ္၏။

သူသည္ ေဒါသႀကီးသူတဦး ျဖစ္၏။ သည္လို အမ်ားကထင္၏။ ကၽြန္ေတာ့္အဘုိ႔ကား၊ ေဒါသႀကီးသည္ မႀကီးသည္ကို မသိ၊ သူ႔တြင္ စိတ္လိုက္မာန္ပါ စိတ္ေတြ ရွိသည္ဟု ကၽြန္ေတာ္ ထင္၏။

ႏွစ္ကိုကား  အေသအခ်ာ မမွတ္မိေတာ့။ သပိတ္ေမွာက္ ႏွစ္လည္ အထိမ္းအမွတ္ ပြဲတခု တကၠသိုလ္ သမဂၢတြင္ က်င္းပ၏။ ပရိႆတ္ထဲက ထ,၍ ေဝဘန္စကားမ်ား, ေျပာၾက၏။ ထိုသုိ႔ ေျပာၾကသည့္ အထဲတြင္ စစ္ကိုင္း ေက်ာင္းဆာင္မွ ကုလားေက်ာင္းသား တဦးက၊ ဥကၠဌေဟာင္း၊ မစၥတာ ရာရွစ္ကို ေဝဘန္ရာ၌ အေတာ္ ထိခိုက္ေသာ အျပစ္ေတြကို ထုတ္ေဖာ္ ေျပာေလသည္။ ကုလားေက်ာင္းသား ေျပာသည့္ စကားမ်ားသည္ အေျခခိုင္သည္, မခိုင္သည္ကိုကား မမွတ္မိေတာ့ေပ။ ကိုေအာင္ဆန္းသည္၊ မစၥတာ ရာရွစ္အတြက္ ေဒါပြကာ၊ ထိုကုလားကို ႀကိမ္းေမာင္း၍၊ "ရဲရင္ ထြက္" စေသာ စသာ အသံုးမ်ိဳး သံုး၏။ လက္သီးဆုပ္ကာ ကုလားအပါးသို႔ တိုး၍ သြား၏။ ေဘးက ေက်ာင္းသားမ်ားက ဝိုင္း၍ ဆြဲထား ရေလ၏။

သူသည္ ေဒါသေၾကာင့္ ဆတ္ဆတ္တုန္လ်က္ ရွိေလသည္။

ကုလား-ဗမာ အဓိက႐ုဏ္း အၿပီး ေဒါက္တာဘေမာ္၏ တကၠသုိလ္ ဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရး အဆုိၾကမ္းကုိ သမဂၢက ျငင္းပယ္လုိက္သည့္ ကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္၍၊ ညိဳျမ အမွဴးရွိေသာ ေက်ာင္းသားတစုက မေက်နပ္သျဖင့္၊ သမဂၢကို အယံုအၾကည္ မရွိ အဆို တင္သြင္း၏။ ထိုအစည္းအေဝး၌ ကိုေအာင္ဆန္းသည္ ညိဳျမကို ေဒါပြကာ၊ ဥကၠဌ ကုလားထိုင္မွ ေန၍ ညိဳျမ အတင္းကို အေတာ္ ေျပာလိုက္ေလသည္။

သည္လို စိတ္လိုက္မာန္ပါ ေျပာၿပီးေနာက္ တပါတ္ေလာက္ ၾကာေသာအခါ၊ ထိုေန႔က ေအာင္ဆန္းက ညိဳျမအား ႐ႈံ႕ခ်ေသာ စကားမ်ားကို ႐ုပ္သိမ္းလိုက္ေၾကာင္း၊ ေၾကာ္ျငာစာကို တကၠသိုလ္ေက်ာင္းေဆာင္ အသီးသီးတြင္ ထြက္ေပၚ၍ လာေလသည္။

တကၠသိုလ္တြင္ ရွိစဥ္က၊ ကိုေအာင္ဆန္းသည္ ျပံဳးေသာ မ်က္ႏွာထားကို ထားခဲ၏။

သူ၏ မ်က္ႏွာထားသည္ သုန္မႈန္၏။ တခါ ေတြ႕ဘူးေသာ သူကို ေနာက္တခါေတြ႕လွ်င္ ႏႈတ္ဆက္ခ်င္မွ ဆက္၏။ သူ႔ကိုသိသူက ျပံဳးျပေသာ္လည္း၊ သူသည္ တံု႔ျပန္၍ ျပံဳးခ်င္မွ ျပံဳး၏။ ဥကၠဌ ျဖစ္သျဖင့္ သူ႔ကုိကား ေက်ာင္းသားတုိင္းက သိၾက၏။ သူကလည္း အစဥ္လိုလို ႏိုင္ငံေရးကိုသာ ေတြးေနဟန္ တူ၏။ ဗမာျပည္၏ လြတ္လပ္ေရးအတြက္ စိတ္ပူပံုရ၏။ ထို႔ေၾကာင့္ သူသည္သုန္မႈန္လ်က္ ရွိေနသည္။

သူ စကားေျပာလွ်င္လည္း ႏိုင္ငံေရး အေၾကာင္းကိုသာ ေျပာသည္။ သူေျပာေနစဥ္ ေဘးရွိလူမ်ားက နားေထာင္ ေနရသည္။ ေဘးက လူမ်ား၏ စကားကိုသူ မၾကား။ သူ ေျပာခ်င္တာေတြကိုသာ စြပ္၍ေျပာ ေနတတ္သည္။

(၄)

တခါက ရန္ကုန္ကို ဂ်ပန္တို႔ သိမ္းပိုက္စ အခ်ိန္။

ဝိတိုရိယ ရိပ္သာရွိ အိမ္တအိမ္တြင္ သခင္ျမႏွင့္ ရဲေဘာ္မ်ား ေနထိုင္လ်က္ ရွိၾကသည္။ ကၽြန္ေတာ္မွာလည္း ေတာက ေရာက္ခါစ ျဖစ္၏။ ဧည့္ခန္းရွိ စႏၵယားတြင္ ကၽြန္ေတာ္က ထိုင္ကာ တီးေန၏။ ေဘးမွ သခင္စံေဝႏွင့္ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသား တခ်ိဳ႕က ဝိုင္း၍ သီခ်င္းလိုက္ဆိုလ်က္ ရွိ၏။ ဘီ-အိုင္-ေအ သမားမ်ားမွာ၊ ဂီတ အင္မတန္ ငတ္ေန၍၊ သီခ်င္းသံကို ေတာင့္တေနသျဖင့္ အတင္း တီးခိုင္းၾက၏။ စႏၵယားမွာ အသံေတြ ပ်က္ေန၏။

ခ်စ္ခင္မွာလား၊ ၾကင္မွာလား ခင္ခင္ရယ္။
ခ်စ္သဲႏြယ္၊
အဟုတ္ကို ခ်စ္ေတာ့မယ္
ခင္ရယ္ ၾကင္မယ္ ...

ဝုိင္း၍ ဆိုေနၾကရာမွ၊ သည္ေနရာသို႔ ေရာက္ေသာအခါ၊ ကိုေအာင္ဆန္းသည္ ေဂါက္- ေဂါက္- ေဂါက္- ေဂါက္ႏွင့္၊ တဘက္မွ ေလွ်ာက္လာကာ စႏၲယား အပါးတြင္ လက္ေထာက္ကာ ရပ္လ်က္-

"ေဟ့ ... ရပ္ၾက၊ ခုလိုအခါမ်ိဳးမွာ၊ ရဲစိတ္ ရဲမာန္ တက္ေစမဲ့ ရဲတင္းသံတို႔ကိုသာ ဆိုရမယ္ဗ်၊ ဒီခ်စ္မယ္ ၾကင္မယ္ သီခ်င္းမ်ိဳးက၊ မဟန္ဘူး ..."။

႐ုတ္တရက္ ေၾကာင္၍ူ ကၽြန္ေတာ္သည္ စႏၲယားကို ေခတၱရပ္လိုက္၏။

သူသည္ သူေျပာခ်င္တာ ေျပာၿပီး၍ ထြက္သြားေလသည္၊ ကၽြန္ေတာ္တို႔လည္း ဆက္လက္ သီဆိုကာ၊ က်န္ရစ္ခဲ့ၾကသည္။ သူကား သည္လို လူစားမ်ိဳး။

သမဂၢ ဥကၠဌ ကိုလွေမာင္(ယခု သံအမတ္) ၏ လက္ထပ္ပြဲသည္ ဘီ-အိုင္-ေအ ေခတ္၌ ေရႊေတာင္ၾကားတြင္ က်င္းပသည္။ သူ၏ လက္ထပ္ပြဲသည္ ဘီအိုင္ေအ သမားမ်ားတြင္၊ ပဌမဦးဆံုး ျဖစ္၏။ လက္ထပ္ပြဲ ၿပီးေသာအခါ၊ ဧည့္ခန္းေဆာင္တြင္ မိတ္ေဆြမ်ား စု႐ုံးကာ ေနၾက၏။ စႏၲယားဆရာ တဦးက တီးကာ ေဖ်ာ္ေျဖလ်က္ ရွိသည္။

သည္အတြင္း ကိုေအာင္ဆန္းသည္ စႏၲယားဆရာကို ရပ္ေစကာ ကၽြန္ေတာ့္ကို လူၾကားထဲမွ အတင္းဆြဲေခၚ၍၊ သီခ်င္းတပုဒ္ကို တီးေစ၏။ သူသည္ စႏၲယားကို လက္ေထာက္ကာ မရတရျဖင့္ လိုက္ဆိုေန၏။ တီးေသာ သီခ်င္းမွာ ကဥၥန သီခ်င္းပင္ ျဖစ္၏။ ေတးဆံုးလွ်င္ လက္ခုပ္တီးကာ ေနာက္တပုဒ္ တီးခိုင္ျပန္၏။

တခါက ဂ်ပန္ေခတ္ ဝန္ႀကီးတဦး၏ ထမင္းစားပြဲတြင္ သူလာ၏။ ထမင္းစားပြဲ စ,မည္ ျပဳေသာအခါ၊ သူ႔ကို စစ္ေသနာပတိဟု အားလံုးက ေလးစားေသာအားျဖင့္ ထမင္းစားခန္းႀကီး ထဲသို႔ သူ႔ကို အယင္ဝင္ေစ၏။ ဧည့္သည္မ်ားကား၊ အဝတြင္ ရပ္၍၊ သူ႔အဝင္ကို ေစာင့္လ်က္ ေနၾကသည္။ သူသည္ စစ္ဝတ္ စစ္စားႏွင့္ ဝင္လာကာ ႐ုတ္တရက္၊ စားပြဲထိပ္ ကုလားထိုင္တြင္ ဝင္ထိုင္လိုက္ၿပီး၊ ဇတ္ကနဲ ဘယာေၾကာ္ တတံုးကို ယူစားလိုက္ေလ၏။

သူ ထမင္းစား ေနစဥ္၊  ဧည့္သည္ ဝင္လာလို႔လည္း ဗမာ့ဧည့္ဝတ္ ထံုးတမ္းအရ ဝင္စား ပါအုံးလားဟု ေခၚခ်င္မွ ေခၚေသာ လူစားမ်ိဳး ျဖစ္၏။ ဒါေတြေၾကာင့္ သူ႔ကို မိတ္ေဆြရင္းမ်ားက 'ေၾကာင္သည္' ဟု အမွတ္ထားၾကေလ၏။

(၅)

သူ႔တြင္ သိမ္ေမြ႕ျခင္း မရွိ။ အလွအပကို သူမမက္ေမာ။ သူသည္ ၾကမ္းတမ္းသည္၊ ႐ုိင္းသည္၊ ဆက္ဆံ ေပါင္းသင္းေရးတြင္ ရွိေသာ ဧည့္ဝတ္ထံုးစံ၊ ယဥ္ေက်းျခင္း စသည္တို႔ကို၊ သူသည္ လံုးဝ ဂ႐ုမစိုုက္၊ ဂီတ၊ ပန္းခ်ီ၊ သဘင္ စေသာ အႏုပညာရပ္မ်ားကို မလိုက္စား၊ သူ႔ကိုသူ အတင္း ယဥ္ေက်းေအာင္ မလုပ္၊ သူ၏ နဂိ္ုရ္အတိုင္း ခပ္႐ုိင္း႐ုိင္း ခပ္ၾကမ္းၾကမ္းပင္၊ မျပဳျပင္ဘဲ ေန၏။

သူ႔တြင္ ႏိုင္ငံေရး ဝိညာဏ္ကား၊ ျပင္းထန္္လွေခ်၏။ သူသည္ ႏိုင္ငံေရး တခုတည္းကုိသာ လုပ္ေသာလူတဦး ျဖစ္၏။

သူသည္ ႐ုိင္း၏၊ ၾကမ္း၏၊ ေၾကာင္၏၊ ကိစၥမရွိ၊ သူသည္ ဧည့္ခံခန္းေဆာင္မွ ဂုဏ္သေရရွိ လူႀကီးလူေကာင္း မဟုတ္၊ တခုတည္းေသာ ယံုၾကည္ခ်က္ႏွင့္၊ တခုတည္းကိုသာ မဲ၍ လုပ္ေသာ ႏိုင္ငံေရး သတၱဝါ ျဖစ္၏။ ထိုေၾကာင့္ ကိစၥမရွိ။

၁၉၄၂-၄၃ ခုႏွစ္တြင္ သူႏွင့္ ေနာက္ဆံုး ေတြ႕၏။ သူသည္ အႏုပညာ အေၾကာင္းကို ေျပာျပ၏။

"အႏုပညာ ဆိုတာ ရွိတာဘဲ၊ လင္မယားဘဝမွာလဲ အႏုပညာမဲ့ယင္၊ လင္မယား ကြဲမွာေပါ့၊ ဒီလိုဘဲ ေတာ္လွန္ေရးမွာလဲ အႏုပညာ ရွိတာဘဲ။ အႏုပညာေျမာက္မွ ေတာ္လွန္ေရးဟာလဲ တကယ့္ ေတာ္လွန္ေရး အစစ္ဘဲ ..."

ဆရာပ ေဒၚခင္ၾကည္ႏွင့္ ေစ့စပ္ၿပီးစ လက္မထပ္ခင္ ၃-၄ ရက္ အလုိက ကုိဘဟိန္းကုိ လာရွာယင္း ကၽြန္ေတာ္ႏွင့္ သြားေတြ႕၏။

သူသည္ ဧည့္ခန္းရွိ အဖုံးပိတ္ထားေသာ စႏၵယားတြင္ လက္ေထာက္ကာ "ဒီမယ္ ... အိမ္ေထာင္ျပဳတယ္ ဆုိတာ သိပ္ ... စဥ္းစား ေတြေဝေနလုိ႔ မရဘူး၊ တခါထဲ ဇြတ္လုပ္လုိက္ရတယ္ ..." ဟု မေမးဘဲ သူ႔ဘာသာ သူ ေျပာေန၏။

လက္ထပ္ၿပီးစက ကၽြန္ေတာ္ ေရးလ်က္ရွိေသာ လြတ္လပ္ေရး ႀကိဳးပမ္းမႈ စာအုပ္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ အင္းလ်ားကန္ေစာင္းရွိ သူ႔အိမ္သုိ႔ ေရာက္သြား၏။

ဧည့္ခန္းတြင္ ေခတၱ ေစာင့္ေနရ၏။ ထြက္လာေသာအခါ သူ႔ႏႈတ္ခမ္းတြင္ ရဲေနသည္ကုိ ေတြ႕ရ၍ မျပံဳးမိေအာင္ ဟန္ေဆာင္ ေနရ၏။

သည့္ေနာက္ သူႏွင့္ ကၽြန္ေတာ္ မေတြ႕ေတာ့။ ေတြ႔ဆံုဘုိ႔လည္း အေၾကာင္းမရွိ၊ အေၾကာင္းမရွိဘဲ သူ႔ဆီ သြားလည္ကလည္း ေဖာ္ေဖာ္ေရြေရြ ေလာကြတ္ျပဴငွါ ေခၚမည့္ လူစားမ်ိဳးလဲ မဟုတ္။

တခါက ဗိုလ္ခ်ဳပ္ဘဝတြင္၊ ေမာ္ေတာ္ကားႀကီး ထဲ၌ သူ၏ဇနီး, ကေလးမ်ားႏွင့္ တျဗံဳႀကီးကို ျမင္လိုက္၏။ ေအာ္ ... သားနဲ႔ မယားနဲ႔မို႔ လူစိတ္ ေတာ္ေတာ္ ေပါက္လာၿပီ၊ အရင္ကလို 'ေၾကာင္' ေတာ့မည္ မဟုတ္၊ အၾကမ္း၊ အ႐ုိင္းမွ ယဥ္ေက်း လာေတာ့မည္ဟု ေအာင့္ေမ့လိုက္၏။ မွန္, မမွန္ကား မေျပာတတ္။

ဖ ဆ ပ လ ဥကၠဠ အမ်ိဳးသား ေခါင္းေဆာင္ ဦးေအာင္ဆန္း ကိုကား ကၽြန္ေတာ္ မသိ၊ သူ၏ ႏိုင္ငံေရးကို ေဝဘန္ျခင္း မဟုတ္၊ သူ၏ (လူ)အျဖစ္သာ၊ ကၽြန္ေတာ္ သိသည့္အထိ၊ ေျပာျပျခင္း ျဖစ္ေပသည္။

တခုေတာ့ ထင္သည္။ သူသည္ လူထုထဲမွ သူတဦး ျဖစ္၍၊ လူထုႏွင့္ ဆက္စပ္ေန၍ လူထုေခါင္းေဆာင္ ျဖစ္လာသည္ ျဖစ္လိမ့္မည္။

--------

                                            ဒဂုန္တာရာ

                              တာရာ မဂၢဇင္း၊ ဒီဇင္ဘာ၊ ၁၉၄၆။

                                      (႐ုပ္ပုံလႊာ၊ ၁၉၅၅။)